Nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy – od 1 lipca 2024 roku
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie informuje, że 7 czerwca 2024 r. Prezydent RP podpisał ustawę z 15 maja 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw, która ma wejść w życie 1 lipca 2024 r. Ustawa przewiduje istotne zmiany w systemie wsparcia dla obywateli Ukrainy, m.in.:
- Rozszerzenie zakresu osób objętych przepisami ustawy o dwie kategorie cudzoziemców, tj. o małoletnie dzieci obywateli Ukrainy oraz o małoletnie dzieci małżonków obywateli Ukrainy, nieposiadające obywatelstwa ukraińskiego. W obu przypadkach chodzi o osoby, które same nie posiadają obywatelstwa ukraińskiego. Zmiana ma na celu rozszerzenie zakresu podmiotowego kategorii cudzoziemców, którzy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mogą korzystać z tymczasowej ochrony w oparciu o przepisy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy […].
- Przedłużenie do dnia 30 września 2025 r. okresu, w którym pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywateli Ukrainy, którzy przybyli na to terytorium w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy, jest uznawany za legalny oraz związanego z tym dostępu m.in. do świadczeń zdrowotnych, rodzinnych i socjalnych, świadczeń wypłacanych przez ZUS oraz możliwości pobytu w obiektach zbiorowego zakwaterowania.
- Wyłączenie spod regulacji ustawy dzieci urodzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli ich ojcem jest obywatel polski albo obywatel innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
- Zmiany w zakresie ustalania sytuacji osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej,
tj. uchylenie zapisu dotyczącego nie przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego
w postępowaniu o przyznanie świadczeń. Rodzinny wywiad środowiskowy jest podstawowym narzędziem pozwalającym na ustalenie sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej i korzystających z takich świadczeń. Ustalenia wywiadu służą również prowadzeniu pracy socjalnej z tymi osobami i rodzinami, w celu pomocy w wyjściu z trudnej sytuacji życiowej.
Ponieważ obecnie instytucje państwowe w Ukrainie funkcjonują i jest możliwość uzyskania niezbędnych dokumentów potwierdzających dane zawarte w wywiadzie, w stosunku do obywateli Ukrainy mogą być stosowane te same procedury, które dotyczą obywateli polskich i innych grup cudzoziemców. Zachodzi domniemanie, iż w toku załatwiania różnych spraw urzędowych w Polsce niektóre dokumenty mogące służyć jako dowód w postępowaniach o przyznanie świadczeń zostały już przetłumaczone na język polski, a część dokumentów wydana została przez polskie instytucje np. orzeczenia o niepełnosprawności.
5. Brak kontynuowania wypłat jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł od 1 lipca 2024 r.
Wygaszenie świadczenia w wysokości 300 zł na osobę przeznaczonego na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe, wynika z faktu, iż utraciło ono swój pierwotny charakter. Świadczenie to miało służyć jako szybka pomoc dla uchodźców, którzy uciekali ze swoich miejsc zamieszkania w związku z rozszerzaniem się w pierwszych dniach wojny strefy działań wojennych w Ukrainie. Uchodźcy ci często nie dysponowali podstawowymi przedmiotami codziennego użytku oraz nie dysponowali żadnymi środkami finansowymi. Oprócz pomocy rzeczowej umożliwiono im uzyskanie jednorazowego, nadzwyczajnego świadczenia w wysokości 300 zł. Obecnie, świadczenie to straciło swoją podstawową funkcję, a uchodźcy mogą otrzymać wsparcie w obiektach zbiorowego zakwaterowania.
Ustawa wprowadza przepis przejściowy dający możliwość przyznania świadczeń osobom uprawnionym, jeśli postępowania o te świadczenia zostały wszczęte przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej
6. Przywrócenie na okres 1.07.2024 – 30.09.2025 możliwości świadczenia usług psychologicznych
na rzecz obywateli Ukrainy przez przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywateli Ukrainy posiadających odpowiednie wykształcenie uzyskane w Ukrainie.